Historia Cieklina

Cieklin miejscowość podkarpacka odległa 18 km od Jasła i 19 km od Gorlic. Położony jest w dolinie rzeki Bednarka, na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Jasielskiego. Od zachodu nad miejscowością wznosi się góra Cieklinka (512,8 m n.p.m.),

a od wschodu Ostra Górka (365 m n.p.m ). Od południa rozciąga się masyw Magury Wątkowskiej wchodzący w obszar Magurskiego Parku Narodowego. Wieś jest dobrze zagospodarowana: są tu szkoła podstawowa, gimnazjum, przedszkole, biblioteka, ośrodek zdrowia, sklepy, pizzeria, małe zakłady usługowe i pracownie artystyczne. 10 września 2006 r. oddano do użytku nowo wybudowany Wiejski Dom Kultury w którym dwa lata później zorganizowano izbę muzealną zwaną „Muzeum Narciarstwa w Cieklinie im Stanisława Barabasza”. Miejscowość liczy ok.1200 mieszkańców. 
      Cieklin to jedna z najstarszych miejscowości na Podkarpaciu. Pierwsza zachowana wzmianka pochodzi z roku 1288. W dokumencie Leszek Czarny (książę krakowski i sandomierski) zezwala klasztorowi w Tyńcu zakładać wsie i miasta na prawie niemieckim i nadaje im immunitet sądowy. W XIV wieku zakonnicy toczyli spór o Cieklin z Jakubem ze Żmigrodu. Spór ten rozstrzygnął, na korzyść klasztoru, król Władysław Łokietek w 1319 roku. Długosz w „Liber Beneficiorum” podaje, że we wsi znajdował się kościół parafialny, zapewne drewniany, o którym brak bliższych danych. Przez wiele lat właścicielami Cieklina byli Cieklińscy. Pieczętowali się herbem Abdank.
Jednym z najznamienitszych przedstawicieli tego rodu był Dobiesław Ciekliński, kasztelan czchowski, polemista. Pochodził z rodziny kalwińskiej osiadłej w Cieklinie. Był synem Mikołaja Cieklińskiego. Początkowe nauki pobierał w Rakowie. Następnie przeszedł na katolicyzm. Studiował na Akademii Krakowskiej. W 1632 r. został sekretarzem królewskim, a w następnym roku udał się w orszaku J. Ossolińskiego do Rzymu. Na sejmach w 1650 i 1652 r. był deputatem do trybunału koronnego. Zmarł w 1653 r.
Inny znany przedstawiciel tej rodziny to urodzony w 1558 r. Piotr Ciekliński, pierwszy polski komediopisarz. Był synem Stanisława, podstarościego sanockiego. W tym czasie Cieklin nie należał już do Cieklińskich. Jego dzierżawcą był Piotr Broniowski. Ciekliński jako przyjaciel Jana Zamoyskiego znalazł się w kręgu ludzi popierających politykę króla Stefana Batorego. Został jego sekretarzem i uczestniczył w wojnach z Moskwą. Po śmierci Batorego udał się jako poseł do Szwecji z wieścią o wyborze Zygmunta III Wazy na tron Polski. W 1594 r. pojechał do Włoch jako przedstawiciel Jana Zamoyskiego i zabiegał o zgodę na założenie Akademii Zamoyskiej. Po 1597 r. ponownie pełnił funkcję sekretarza królewskiego. W 1598 r. ożenił się z Jadwigą Broniowską córką Piotra, dzierżawcy Cieklina i tym samym odzyskał rodzinną siedzibę. W 1601 r. król nadał mu godność podczaszego krakowskiego. Przez ostatnie lata swego życia mieszkał i tworzył w Cieklinie. Analiza literacka jego dzieł wykazała, że zawierają one słowa i zwroty zaczerpnięte z gwary ludowej używanej w Cieklinie i okolicy. W związku z tym miał znaczący udział w kształtowaniu pisowni języka polskiego. Umiera 14 V 1604 r. w Cieklinie. Pochowany został w kościele farnym w Bieczu.
Na początku XVI w. Cieklin przeszedł w posiadanie rodu Mniszchów. Jadwiga Mniszchówna ufundowała szpital dla ubogich i przekazała mu ziemię. Przeznaczyła również część dochodów z folwarku na utrzyma-nie parafii. Środki te posłużyły prawdopodobnie do budowy nowego kościoła, który został wzniesiony w 1631 r. a poświęcony 4 września 1640 r. Po Miniszchach właścicielami Cieklina byli Potoccy, Ossolińscy a następnie Stadniccy. Najwybitniejszym przedstawicielem tego rodu to urodzony w Cieklinie hrabia Aleksander Stadnicki (1806-1861), prawnik i historyk. Opisał on w swoich pracach ustrój gospodarczy wsi wołoskich na terenie Podkarpacia. Od hrawiego Stadnickiego Cieklin zakupiła Maria Lust. Kolejnym właścicielem został w 1889 r. Zygmunt Saryusz Wilkoszewski. Ten wybudował okazały murowany dworek i budynki gospodarskie, ale cztery lata później sprzedał je konwentowi norbertanek z krakowskiego Zwierzyńca. Szkołę ludową w Cieklinie utworzono w 1885 r. a jej uzupełnieniem była czytelnia założona w 1892 r. staraniem Towarzystwa Oświaty Ludowej. Istniał tu sklepik katolicki i urząd pocztowy.
W 1849 r. prawdopodobnie przebywał w Cieklinie Romuald Traugutt późniejszy dyktator powstania styczniowego. Na cmentarzu w Cieklinie znajduje się grób Bolesława Fiałkowskiego. Epitafium głosi iż był on prawnukiem Kościuszki i oficerem wojsk polskich z 1864r. Jako powstaniec walczył w kawalerii w oddziałach Czechowskiego, Younga, Lelewela, Ćwieka i Jagnina. Podczas walk trzykrotnie ranny, został wzięty do niewoli i wywieziony na Syberię. W Cieklinie przebywał prawdopodobnie jako zarządca bądź dzierżawca majątku. Zmarł w 1894r. 
      Ważną datą dla miejscowości jest grudzień 1888 r. kiedy to Stanisław Barabasz, ówczesny dyrektor Szkoły Kreślarskiej przy Muzeum Techniczno-Przemysłowym w Krakowie, przybył na polowanie do swojego znajomego Karola Dettloffa, który był zarządcą majątku ziemskiego w Cieklinie. Podczas tego pobytu zmuszony srogą zimą, konstruuje narty by móc swobodnie poruszać się w głębokim śniegu, który uniemożliwiał polowanie. Wspólnie z Karolem próbują jeździć na tych nartach wokół cieklińskiego dworu . Wydarzenia te uważa się za przełomowe w historii nowoczesnego narciarstwa w Polsce. 
     W 1898 r. z inicjatywy ówczesnego proboszcza ks. Dzierżyńskiego, rozpoczęto budowę nowej świątyni, według projektu architekta Jana Zubrzyckiego . Budowę kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Michała Archanioła zakończono 6 lat później. Świątynia poświęcona została 14 października 1904 r. przez biskupa przemyskiego ks. Józefa Sebastiana Pelczara. Neogotycka budowla na planie krzyża łacińskiego zbudowana została z kamienia ciosanego, pozyskanego z kamieniołomu znajdującego się u podnóża góry Cieklinki. Fasadę ujmuje wysoka strzelista wieża, zakończona kulą zwieńczona krzyżem, do dzisiaj zachwyca swym urokiem.
      W czasie I wony światowej w rejonie Cieklina doszło do krwawych walk w grudniu 1914 roku i po bitwie gorlickiej w maju 1915 r. Szczególnie krwawe boje na bagnety toczyły się na wzgórzu Cieklinka, zwanym na mapach austriackich Wał. Dziś o tych krwawych zmaganiach świadczą trzy cmentarze wojskowe znajdujące się na terenie miejscowości. Cmentarz nr 14 na skraju lasu pod górą Cieklinką, drugi nr 13 o charakterystycznym kształcie kurhanu znajduje się w północnozachodniej części miejscowości, nad strumieniem Pauszka oraz trzeci nr 12 na wschód od drogi Jasło -Folusz. Działania wojenne podczas II wojny światowej ominęły Cieklin.
     Okres powojenny to czas stagnacji mimo, że do roku 1973 była tu siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. Dopiero z końcem lat osiemdziesiątych XX w. miejscowość zaczyna się rozwijać. Wybudowano wodociągi, gazociąg, drogi i nową szkołę podstawową do której przyjeżdża młodzież na kolonie letnie i zimowe. Przemiany w kraju po roku 1989 dają nowe możliwości. W Cieklinie ożywia się prywatna działalność gospodarcza, powstają nowoczesne samoobsługowe sklepy i piekarnia. Następne lata to nowe inwestycje. Budowa nowoczesnej sieci telefonicznej otwiera dla mieszkańców okno na świat, a szerokopasmowy internet i kablowa telewizja podnoszą poziom życia. Po reformie oświaty, w roku 1999 w Cieklinie powstaje Publiczne Gimnazjum im. Ignacego Łukasiewicza. Budowa Wiejskiego Domu Kultury w Cieklinie zmienia oblicze wsi. Zostaje rozebrany stary Dom Ludowy a na jego miejscu powstaje parking. Miejscowość staje się atrakcyjniejsza dla turystów za sprawą budowy szlaków rowerowych i konnych, które ukazują walory krajobrazowe i historyczne okolicy. Wspaniała, jedna z największych w kraju kolekcja starych nart w Muzeum Narciarstwa w Cieklinie im Stanisława Barabasza przyciąga turystów z całej Polski.
Wiesław Czechowicz